BEDUK & KERANTUNG

Jam 11.30 pagi seusai mandi selepas balik dari Kintamani tadi saya bergerak menuju ke kota Gianyar untuk menunaikan solat jumaat. Masjid masih lagi kosong bila saya tiba jam 12.00 tengahari. Maklumlah, umat Islam di Pulau Dewata ni hanya berjumlah lebih kurang 10% sahaja daripada keseluruhan penduduknya yang majoriti beragama Hindu-Buddha. Masjid Agung Al-A’la ni merupakan bangunan berstruktur dua tingkat tetapi ruangan solat utamanya adalah di tingakat atas. Sedangkan di tingkat bawah pula dijadikan ruang aktiviti anak kariah masjid. Waktu sembahyang jumaat, ruangan solat utama di tingkat atas tu pun tak penuh. Jam 12.00 tengahari beduk pun dipalu menandakan telah masuk waktu solat Jumaat. Terdengar bunyi beduk tu mengingatkan saya kepada zaman kanak-kanak dulu masa tinggal di kampung. Beduk dan Kerantung merupakan bahasa komunikasi utama untuk menyampaikan maklumat mengenai masuk waktu solat, kematian, waktu berbuka puasa, waktu sahur dan memanggil orang kampung untuk berkumpul kerana ada hal penting yang ingin disampaikan oleh ketua kampung. Paling meriah adalah sewaktu bulan puasa kerana pada masa ini kanak-kanak diberi peluang untuk bermain dengan kerantung atau beduk untuk suka-suka ataupun memanggil orang kampung untuk solat Terawih ataupun datang untuk makan moreh. Pun begitu, di kampung-kampung di Malaysia kini sudah jarang atau mungkin tidak terdapat lagi alat komunikasi yang pernah mencipta zaman kegemilangannya dalam kalangan masyarakat sebelum wujudnya teknologi maklumat canggih yang terkini. Tetapi di Bali, alat ini masih signifiken dalam masyarakatnya sebagai penyampai maklumat tidak kira Muslim ataupun hindu-buddha. Jadi, jangan terkeliru bila mendengar bunyi kerantung. Itu bukan tandanya masuk waktu solat. Tetapi di sini kerantung lazim digunakan ketika ingin memanggil penduduk kampung berkumpul untuk mewar-warkan perlaksanaan upacara mahupun aktiviti komuniti Hindu Bali.